Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2011

Η Φιλοσοφική Λίθος

 

Είναι ένα κρύο χειμωνιάτικο βράδυ του δέκατου έβδομου αιώνα. Για την ακρίβεια 27 Δεκεμβρίου 1666.Σε όλη την Ευρώπη οι συγγενείς και οι χωρικοί γιορτάζουν τα Χριστούγεννα, αλλά ο γιατρός Τζοφν Φρέντερικ Σβάιτζερ βρίσκει την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί τη σχολή του και να κάνει μερικά ενδιαφέροντα για αυτόν πειράματα στο εργαστήριο του.Τα αποτελέσματα τους θα γράφονταν σύντομα σε μια μεγάλη εφημερίδα και θα στέλνονταν στους αλχημιστές όλης της Ευρώπης. Το μυστικό του Δρ. Σβάιτσερ ήταν ότι ήταν επίσης γνωστός ως ο <<Αλχημιστής Ελβέτιους>>.
Ο Ελβέτιους ασχολείται εκείνη την στιγμή με το εργαστήριο του, καθαρίζοντας διάφορα όργανα έπειτα από μια μακρά σειρά πειραμάτων, όταν ακούγεται ένα δυνατό κτύπημα στην πόρτα του. Την ανοίγει και αμέσως μπαίνει μέσα, χωρίς καν να ρωτήσει, ένας άγνωστος και παράξενος άνθρωπος, ο οποίος περπατά προς το εργαστήριο του. <<Ήταν ένας γεροδεμένος γκριζομάλλης άνδρας, αλλά με μια λεπτότητα στο σώμα του και μια δύναμη στην κίνηση του. Το πρόσωπο του ήταν παράξενα ζεστό και φιλικό>>, ανέφερε αργότερα ο Ελβέτιους.
Ο ξένος περπάτησε με εμπιστοσύνη μέσα στο εργαστήριο. Τίναξε τις πτυχές του άσπρου μανδύα και μερικές νιφάδες χιονιού έπεσαν κάτω στο πάτωμα. Κοίταξε κατευθείαν τον Ελβέτιους και τον ρώτησε : <<Πιστεύεις στην Lapis Philosophorum?>>, δηλαδή <<Πιστεύεις στην φιλοσοφική Λίθο?>>.
Ο Ελβέτιους μόλις που καταπίεσε την αυθόρμητη παρόρμηση του να γελάσει με το εκκεντρικό κουστούμι που φορούσε ο ξένος. <<Η Φιλοσοφική Λίθος είναι απλώς ένα επινόημα της αλχημικής υπερφαντασίας >>, είπε υπεροπτικά. <<Πιστεύω στην ενότητα της φύσης. Υπάρχει ένα φυσικό πρότυπο στο σύμπαν. Είναι καθαρή φαντασία να πιστεύεις ότι τα βασικά μέταλλα μπορούν να μετατραπούν σε πολύτιμο χρυσάφι. Μερικοί αλχημιστές έχουν απορρίψει το μυστικισμό από το εργαστήριο τους. Σε αυτό το δωμάτιο η πραγματικότητα της ψυχής και του πνεύματος υπάρχει με γεγονότα >>.
Ο ξένος χαμογέλασε και έβγαλε ένα μικρό πακέτο κάτω από το μανδύα του. <<Άλλοι σαν και εσάς δεν είναι τόσο σκεπτικιστές>>, παρατήρησε. <<Έχουν δει αυτήν την ουσία να μετατρέπει το μόλυβδο σε χρυσάφι. Ίσως θα θέλατε να δοκιμάσετε>>.
Ο Ελβέτιους δέχτηκε το πακέτο από τον ξένο. Αργότερα περιέγραψε το περιεχόμενο του <<σαν ένα είδος γυαλιού ή σαν μια ωχρή θειώδη ουσία>>. Ο ξένος του έδωσε μερικές προσεκτικές οδηγίες για το επικείμενο απλό πείραμα. Ένα κομμάτι συνηθισμένου μόλυβδου τοποθετήθηκε μέσα στο χωνευτήρι και έλιωσε σε μια αφρίζουσα μάζα. <<Κάλυψε την ουσία με καθαρό κίτρινο κερί και ρίξε την μέσα στο χωνευτήρι>>, τον παρότρυνε ο ξένος.
Ο Ελβέτιους ακολούθησε τις οδηγίες του και, μόλις εξαφανίστηκε ο ατμός από το δοχείο, παρατήρησε δύσπιστος το μόλυβδο να φαίνεται να έχει μετατραπεί στο καθαρότερο χρυσάφι.
<<Ένας σκεπτικιστής γίνεται ένας πιστός>>, παρατήρησε χαμογελώντας ο ξένος.
Ο Ελβέτιους κοίταξε σαν να ήταν έτοιμος να διαφωνήσει, μετά γύρισε και ξαφνικά σωριάστηκε σε μια καρέκλα. <<Είναι πραγματικά χρυσός?>> ψιθύρισε βραχνιασμένα.
<<Η καθαρότερη μορφή του μετάλλου>>.
<<Ποιος είστε εσείς?>>
<<Ένας άνθρωπος που κατευθύνει αυτούς που οδηγούν το λαό τους>>.
<<Από που είστε?>>
<<Είμαι κάποιος που κατοικεί στο εσωτερικό της γης>>, απάντησε ο παράξενος άνδρας. <<Όταν τα γεγονότα το κρίνουν απαραίτητο, πρέπει να έρθουμε στην επιφάνεια>>.
<<Στάσου....Περίμενε! Θέλω να ξέρω.....>>, ψέλλισε ο Ελβέτιους τραυλίζοντας, μπερδεύοντας την γλώσσα του, καθώς ο ξένος ετοιμάζονταν να βγει από το εργαστήριο.
<<Πρέπει να δω και άλλους>>, είπε ο ξένος. <<Να, πάρε ένα ακόμα πακέτο από την ουσία. Είναι η πραγματική Φιλοσοφική Λίθος >>. Μετά άνοιξε την πόρτα και εξαφανίστηκε μέσα στο σκοτάδι.
Ο Ελβέτιους όρμησε προς την ανοικτή πόρτα και παρακολούθησε την καλυμμένη από το μανδύα μορφή να εξαφανίζεται μέσα στη χιονοθύελλα. Κούνησε το κεφάλι του με δυσπιστία και ξανακοίταξε. Είδε τη λωρίδα του δρόμου που οδηγούσε κάτω στην πόλη, τα φώτα της εκκλησίας, τα σπίτια, την πόλη και τα αποτυπώματα του ξένου πάνω στο χιόνι.
Ο Ελβέτιους διεξήγαγε μετά ένα δεύτερο πείραμα. Ξανά ο μόλυβδος άφρισε και μετατράπηκε σε χρυσό όταν τοποθετήθηκε η ουσία μέσα στο χωνευτήρι. Ξεχνώντας τον ύπνο του πήγε και περίμενε ανυπόμονα έξω από το μαγαζί του χρυσοχόου στην πόλη, μέχρι που τελικά αυτός άνοιξε την πόρτα του. Ο τεχνίτης τον άκουσε και παραξενεύτηκε όταν του ανέφερε για το <<μὀλυβδο που μετατράπηκε σε χρυσό>>. Όταν όμως εξέτασε το πολύτιμο μέταλλο παρατήρησε με σοβαρότητα: <<Αυτός είναι ο πιο καθαρός χρυσός που έχω δει ποτέ>>.
Τα νέα της εντυπωσιακής μεταστοιχείωσης εξαπλώθηκαν γρήγορα σε όλη την Ευρώπη και δεκάδες διάσημοι άνδρες επισκέπτονταν το εργαστήρι του Ελβέτιους. Ο Σπινόζα, ο Ολλανδός φιλόσοφος ήταν από τους πρώτους επισκέπτες. Αυτός συζήτησε τη μετάλλαξη με τον Ελβέτιους και το χρυσοχόο. <<Έλεγξα το εργαστήριο και επιπλέον έκανα μια προσεκτική εξέταση του χωνευτηριού>>, ανέφερε αργότερα ο Σπινόζα. <<Στα τοιχώματα του δοχείου υπήρχαν ακόμα ψήγματα εναπομένοντος χρυσού!>>
Για όσους δεν πιστεύουν στην πραγματικότητα της Φιλοσοφικής Λίθου, μπορεί να αναφερθεί ότι ο βασιλιάς Ερρίκος ο Δ΄της Αγγλίας εξέδωσε το 1404 ένα διάταγμα στο οποίο απαγόρευε με την ποινή κακουργήματος ή ακόμα και θανάτου <<τον πολλαπλασιασμό του χρυσού ή του ασημιού>>.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου